- Trong bối cảnh toàn cầu hóa như hiện nay, tin tức trên các tờ báo điện tử đang trở thành một nguồn thông tin được khán giả tìm đọc.
- Tại Việt Nam, một số bài báo trên các trang báo điện tử là văn bản dịch từ các nguồn tin tức khác nhau. Do đó, chất lượng của các bản dịch này là một vấn đề đáng quan tâm.
- Dịch tin tức là một lĩnh vực nghiên cứu tương đối mới trong Nghiên cứu Dịch thuật và ở Việt Nam, hầu như không có nghiên cứu nào về chất lượng bản dịch tin tức.
Sửa đổi trong các bản dịch bài báo về Covid-19 trên Vnexpress.net
- Tất cả ba nhóm loại sửa đổi đều được phát hiện, với tổng số 51 lần xuất hiện. Loại sửa đổi được sử dụng thường xuyên nhất là “điều chỉnh thông tin” với 24 lần xuất hiện, chiếm 45,1%. Xếp ở vị trí thứ 2 là “lược bỏ thông tin” với 14 lần xuất hiện. Chiến lược dịch ít được sử dụng nhất là “bổ sung thông tin”, với 13 lần xuất hiện, chiếm 25,5%.
- Trong nhóm “điều chỉnh thông tin”, “thay thế thông tin” là loại sửa đổi phổ biến nhất với 11 lần xuất hiện. Trong nhóm “lược bỏ thông tin”, loại sửa đổi phổ biến nhất là “lược bỏ mô tả/giải thích/ví dụ chi tiết” với 8 lần xuất hiện. Trong nhóm “bổ sung thông tin”, loại sửa đổi phổ biến nhất là “bổ sung thông tin nền” với 11 lần xuất hiện.
Đánh giá chất lượng bản dịch bài báo về Covid-19 trên Vnexpress.net - Nhìn chung, chất lượng của hai bản dịch bài báo về Covid-19 đăng trên trang VnExpress.net được đảm bảo. Mặc dù dịch giả đã lược bỏ, bổ sung, điều chỉnh thông tin khiến văn bản dịch không “trung thành” với văn bản nguồn, nhưng thông tin chính ở văn bản nguồn vẫn được truyền tải. Cụ thể, các thông điệp chính, bao gồm việc cung cấp thông tin về nỗ lực của WHO trong việc sản xuất vắc xin Moderna và các vấn đề liên quan đến sổ sức khỏe điện tử ở Việt Nam, đã được truyền tải đầy đủ và hợp lý.
- Những sửa đổi trên nhằm các mục đích khác nhau, chẳng hạn như để độc giả có thể dễ dàng đọc và hiểu được văn bản dịch, để đáp ứng các tiêu chuẩn văn hóa xã hội ở văn hóa đích và để phù hợp với các chính sách, cơ chế của các cơ quan truyền thông đại chúng, các tòa soạn.
Kết luận và khuyến nghị - Dựa trên khung phân tích của Bielsa (2007) và Xia’s (2019), nghiên cứu đã so sánh văn bản tin tức nguồn với văn bản tin tức gốc và chỉ ra 51 lần sửa đổi, thuộc 3 nhóm chính là “lược bỏ thông tin”, “bổ sung thông tin” và “điều chỉnh thông tin”. Chiến lược sửa đổi xuất hiện với tần xuất nhiều nhất là “biến đổi thông tin”, với 23 lần xuất hiện, chiếm 45,1% tổng số trường hợp.
- Nhìn chung, chất lượng hai bản dịch bài báo về Covid-19 trên trang VnExpress.net được đảm bảo, các thông điệp và mục đích ban đầu của văn bản gốc đã được truyền tải một cách đầu đủ và phù hợp.
- Bằng việc chỉ ra những sửa đổi phổ biến được sử dụng bởi các dịch giả của trang báo điện tử VnExpress, nghiên cứu này sẽ là một tài liệu tham khảo quý báu cho những đọc giả quan tâm đến chất lượng bản dịch tin tức, các dịch giả, các nhà nghiên cứu, v.v.
- Nghiên cứu này có một số hạn chế nhất định khi chỉ tập trung vào hai bài báo về chủ đề Covid-19 do VnExpress.net dịch và xuất bản tại một thời điểm cụ thể. Các nghiên trong tương lai có thể thực hiện với số lượng bài báo lớn hơn và về các chủ đề đa dạng hơn để có kết quả nghiên cứu sâu rộng hơn.