Tổng quan
Nhu cầu thực tiễn
Trong những năm gần đây, du lịch đêm đang ngày càng phát triển và khẳng định vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển du lịch của Hà Nội. Những hoạt động diễn ra sau khi mặt trời lặn không chỉ thu hút du khách kéo dài thời gian lưu trú mà còn tạo ra nhiều cơ hội phát triển kinh tế cho địa phương. Các khu vực như phố đi bộ Hồ Gươm, phố Tạ Hiện, chợ đêm Đồng Xuân hay các chương trình biểu diễn nghệ thuật về đêm đều trở thành những địa điểm sôi động, thu hút đông đảo du khách đến tham quan, mua sắm và giải trí. Du lịch đêm giúp bổ sung những trải nghiệm độc đáo, khác biệt so với du lịch ban ngày, mang lại những nét đặc trưng riêng biệt của thành phố về đêm.
Tuy nhiên, ở mỗi nhóm khách thường có những nét đặc trưng về nhu cầu, sở thích và trải nghiệm, đặc biệt là du khách thuộc các nước nói tiếng Pháp so với khách nội địa. Để có thể phát huy tối đa tiềm năng của du lịch đêm, cần hiểu rõ được những nét đặc trưng và tìm ra điểm khác biệt trong hai nhóm du khách này. Trong bối cảnh Hà Nội đang phát triển các chính sách nhằm tăng cường du lịch đêm, nghiên cứu sự khác biệt trong trải nghiệm của hai nhóm du khách sẽ giúp làm rõ những ưu và nhược điểm của các sản phẩm du lịch hiện có, đồng thời đề xuất các giải pháp phù hợp nhằm nâng cao sự hài lòng của du khách. Từ đó, góp phần đóng góp vào sự phát triển bền vững của du lịch đêm tại Hà Nội, đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của khách du lịch.
Tổng quan tài liệu công trình nghiên cứu liên quan
Liên quan đến lĩnh vực này, trước đây cũng đã có những nghiên cứu khai thác đến du lịch đêm với những khía cạnh riêng và tiêu biểu có thể được kể đến dưới đây. Trước tiên, đã có nhiều nghiên cứu được thực hiện nhằm tìm hiểu thực tiễn cũng như vai trò của du lịch đêm đối với sự phát triển kinh tế-xã hội. Theo nghiên cứu của Bùi & Thân (2017) đánh giá sự phát triển của du lịch đêm tại Hà Nội, chỉ ra rằng mặc dù có tiềm năng lớn, du lịch đêm vẫn chưa khai thác hết lợi thế về văn hóa, ẩm thực và giải trí. Theo nghiên cứu của Bùi Thị Quỳnh Trang (2023) được đăng trên Tạp chí Châu Á- Thái Bình Dương về “Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển sản phẩm du lịch đêm tại Hà Nội” cũng đưa ra kết luận: “Tài nguyên du lịch, cơ sở hạ tầng, con người, an ninh an toàn, thể chế chính sách và hoạt động truyền thông đều ảnh hưởng đến phát triển sản phẩm du lịch đêm tại Hà Nội”. Tiếp theo đó, trong nghiên cứu “Phát triển sản phẩm du lịch đêm tại Hà Nội”, Nguyễn Thị Thanh Hoa (2023) nhấn mạnh rằng các sản phẩm du lịch đêm cần có sự định hướng bài bản để nâng cao sức hút và cạnh tranh với các điểm đến khác trong khu vực. Ở cấp độ quốc tế, Peter Roberts (2020) trong “Night-time Economy: Governance and Socio-Economic Impacts” phân tích tác động kinh tế – xã hội của du lịch đêm, cho rằng chính sách quản lý tốt có thể giúp phát triển bền vững loại hình du lịch này. Khi nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến trải nghiệm du lịch đêm, Hoàng et al. (2023) đã xác định các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của du khách đối với du lịch đêm tại Hà Nội. Các yếu tố quan trọng bao gồm chất lượng dịch vụ, mức độ an toàn, sự đa dạng của sản phẩm du lịch và mức giá hợp lý. Trần Ngọc Quyết (2022) nghiên cứu nhu cầu du lịch đêm của du khách quốc tế tại Hà Nội, cho thấy nhóm khách này thường quan tâm đến trải nghiệm văn hóa và các hoạt động nghệ thuật truyền thống. Michael Hitchcock và Victor T. King (2021) trong “Tourism in Southeast Asia: Challenges and New Directions” đã đề cập đến kỳ vọng của du khách đối với du lịch đêm ở các quốc gia Đông Nam Á. Nghiên cứu cho thấy du khách châu Á thường quan tâm nhiều đến giải trí và mua sắm. Mặc dù có nhiều nghiên cứu về du lịch đêm, phần lớn tập trung vào tác động kinh tế – xã hội hoặc các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển các sản phẩm du lịch và mức độ hài lòng của du khách. Tuy nhiên, các nghiên cứu còn chưa đi sâu vào việc phân loại các nhóm khách nhằm đối chiếu và tìm ra sự khác biệt trong trải nghiệm du lịch đêm giữa du khách trong nước và du khách quốc tế nói tiếng Pháp tại Hà Nội. Điều này cho thấy sự cần thiết của nghiên cứu này nhằm cung cấp dữ liệu thực nghiệm, từ đó đề xuất các giải pháp phát triển du lịch đêm phù hợp hơn, nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch để phục vụ tốt hơn nhu cầu của từng nhóm du khách.
Ý nghĩa khoa học
Nghiên cứu này mang lại những đóng góp quan trọng trong lĩnh vực du lịch, đặc biệt là trong việc hiểu rõ sự khác biệt về nhu cầu và trải nghiệm của du khách trong nước và du khách quốc tế nói tiếng Pháp đối với du lịch đêm tại Hà Nội. Thông qua việc xác định các yếu tố ảnh hưởng và mức độ hài lòng của từng nhóm khách, nghiên cứu không chỉ giúp hệ thống hóa các lý thuyết liên quan mà còn cung cấp dữ liệu thực nghiệm làm cơ sở cho việc xây dựng các chiến lược phát triển du lịch đêm bền vững. Ngoài ra, những kết quả nghiên cứu sẽ đóng góp cho công tác hoạch định chính sách, hỗ trợ các doanh nghiệp du lịch trong việc phát triển các sản phẩm và dịch vụ phù hợp hơn với thị hiếu của từng nhóm du khách, góp phần nâng cao vị thế của Hà Nội như một điểm đến du lịch đêm hấp dẫn trong khu vực và trên thế giới.