Tổng quan
Nhu cầu thực tiễn
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và công nghệ phát triển mạnh mẽ, dịch máy ngày càng phổ biến, góp phần thúc đẩy quan hệ Việt – Trung không chỉ về ngôn ngữ mà còn về văn hóa. Các công nghệ AI hỗ trợ giao tiếp hiệu quả hơn, nhưng vẫn gặp hạn chế do dữ liệu chưa đầy đủ, sự khác biệt văn hóa và thay đổi ngữ nghĩa, dẫn đến nhiều lỗi dịch. Dù đã có nghiên cứu về dịch máy Trung – Việt, nhưng đánh giá chất lượng dịch của Chat GPT và Gemini trên văn bản tự sự và thông tin vẫn còn hạn chế. Trong khi đó, AI ngày càng phát triển, đòi hỏi cập nhật liên tục để tối ưu ứng dụng. Vì vậy, nghiên cứu này nhằm so sánh chất lượng dịch của hai công cụ trên, từ đó góp phần cải thiện độ chính xác, thúc đẩy ứng dụng dịch máy trong thực tiễn và hỗ trợ người học tiếng Trung hiệu quả hơn.
Tổng quan tài liệu công trình nghiên cứu liên quan
Nghiên cứu về dịch máy ngày càng được quan tâm trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo phát triển mạnh mẽ. Mohammed Abdulmalik Ali (2020) đánh giá chất lượng dịch từ tiếng Anh sang tiếng Ả Rập của Google Translate, Microsoft Bing và Ginger, cho thấy cả ba công cụ chưa đáp ứng yêu cầu đối với văn bản chuyên ngành. Guifang Zhang, Zixi Wei, Rui Zhao (2021) so sánh dịch máy và dịch người giữa tiếng Trung và tiếng Nhật, khẳng định dịch máy không thể thay thế con người nhưng mang lại lợi ích đáng kể. Các nghiên cứu trước đây nhấn mạnh tiềm năng của dịch máy nhưng cũng chỉ ra những hạn chế. Do đó, việc tiếp tục nghiên cứu và cải tiến các hệ thống dịch thuật là cần thiết để nâng cao độ chính xác và phù hợp của bản dịch trong thực tế.
Ý nghĩa khoa học
Nghiên cứu này nhằm xác định các lỗi dịch phổ biến và làm rõ hạn chế của công cụ dịch máy khi chuyển đổi từ tiếng Trung và tiếng Việt. Sự khác biệt về ngữ nghĩa, ngữ pháp và ngữ dụng thường gây ra lỗi dịch thiếu chính xác hoặc không tự nhiên. Việc nhận diện và phân tích những lỗi này giúp nâng cao hiệu quả dịch thuật. Nhóm đã lựa chọn hai công cụ dịch máy là Chat GPT và Gemini để so sánh qua văn bản thông tin và tự sự, từ đó đưa ra khuyến nghị hữu ích cho người dùng trong việc chọn công cụ phù hợp.