Tổng quan
Nhu cầu thực tiễn
Trong bối cảnh Việt Nam tiếp tục hội nhập quốc tế, việc đào tạo sinh viên có đủ năng lực giao tiếp tiếng Anh trong lĩnh vực thương mại là yêu cầu cấp thiết. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn ít nghiên cứu hệ thống về hiệu quả của các khóa học ESP, đặc biệt là khóa EBC, trong việc đáp ứng nhu cầu thực tiễn của sinh viên tại các trường đại học Việt Nam. Tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội (HNUE), khóa học EBC được thiết kế với mục tiêu phát triển kỹ năng giao tiếp kinh doanh cho sinh viên. Mặc dù vậy, tính hiệu quả của khóa học từ góc nhìn của sinh viên – những người trực tiếp trải nghiệm quá trình học – vẫn chưa được khảo sát một cách bài bản.
Thực tế giảng dạy ESP tại Việt Nam còn gặp nhiều thách thức như thời lượng học ngắn, sĩ số lớp lớn, tài liệu học thiếu tính cập nhật và trình độ đầu vào không đồng đều (Van, 2024). Những yếu tố này khiến cho việc học tiếng Anh chuyên ngành nói chung và kỹ năng giao tiếp trong kinh doanh nói riêng gặp nhiều hạn chế. Vì vậy, việc nghiên cứu, đánh giá chương trình EBC tại HNUE là cần thiết nhằm xác định điểm mạnh, điểm yếu và đề xuất cải tiến phù hợp với nhu cầu thực tiễn.
Tổng quan tài liệu công trình nghiên cứu liên quan
Trên thế giới, nhiều nghiên cứu đã được thực hiện để đánh giá các khóa học ESP trong các lĩnh vực cụ thể như luật (Yeraldín et al., 2015), kỹ thuật (Hatam & Shafiei, 2012), và tâm lý học (Khoshhal, 2017). Tuy nhiên, các nghiên cứu này chủ yếu tập trung vào việc đo lường kết quả học tập hoặc hiệu quả của các kỹ năng cụ thể, mà chưa thực sự khai thác chiều sâu trải nghiệm và phản hồi của người học về quá trình học tập.
Tại Việt Nam, số lượng nghiên cứu đánh giá chương trình ESP còn hạn chế, và phần lớn trong số đó sử dụng khung lý thuyết của Kirkpatrick với trọng tâm là phản hồi đầu ra (Nguyen, 2022; Chu, 2019). Dù có những đóng góp nhất định, các nghiên cứu này chưa thực sự đi sâu vào trải nghiệm cá nhân của sinh viên cũng như các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình học. Trong khi đó, khung đánh giá của Tsou và Chen (2014) – bao gồm ba trụ cột: nhu cầu người học, tính xác thực của khóa học và các thách thức học tập – lại cung cấp một hướng tiếp cận toàn diện nhưng chưa được áp dụng rộng rãi ở Việt Nam.
Chính vì vậy, nghiên cứu này lựa chọn khung đánh giá của Tsou và Chen (2014) để phân tích chương trình EBC tại HNUE, nhằm lấp đầy khoảng trống nghiên cứu hiện nay, đồng thời đưa ra các kiến nghị cải tiến mang tính thực tiễn cao.
Ý nghĩa khoa học
Nghiên cứu có ý nghĩa khoa học nổi bật khi tiếp cận đánh giá khóa học EBC từ góc nhìn của người học, thay vì chỉ dừng lại ở các tiêu chí kết quả học tập. Điểm mới của nghiên cứu nằm ở việc áp dụng khung lý thuyết của Tsou & Chen (2014) – một khung đánh giá toàn diện, phù hợp với bối cảnh dạy và học ESP hiện đại. Cách tiếp cận này giúp đào sâu vào trải nghiệm học tập, cảm nhận về tính xác thực của nội dung và những khó khăn mà sinh viên gặp phải.
Bên cạnh đó, nghiên cứu còn đóng góp thực tiễn rõ nét bằng cách cung cấp dữ liệu và phân tích cụ thể để hỗ trợ việc thiết kế, điều chỉnh nội dung và phương pháp giảng dạy trong khóa học ESP. Những phát hiện từ nghiên cứu có thể giúp các giảng viên và nhà thiết kế chương trình tại HNUE (và các cơ sở đào tạo tương tự) nâng cao hiệu quả giảng dạy tiếng Anh chuyên ngành, đặc biệt trong lĩnh vực giao tiếp thương mại.