Tổng quan
Nhu cầu thực tiễn
Với sự phát triển kinh tế toàn cầu, ngành du lịch có tiềm năng phát triển to lớn và ngày càng đóng vai trò quan trọng trong giao lưu kinh tế, văn hóa toàn cầu. Trong đó, khẩu hiệu quảng cáo du lịch là một công cụ quảng cáo quan trọng, nó không chỉ làm tăng sức hấp dẫn của điểm đến du lịch mà còn tạo hình ảnh thương hiệu độc đáo, thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành du lịch. Trong những năm gần đây, nhiều điểm du lịch đã tích cực quảng bá du lịch, các khẩu hiệu du lịch đã xuất hiện trên nhiều phương tiện truyền thông. Tuy nhiên, nghiên cứu so sánh về khẩu hiệu quảng cáo du lịch giữa Trung Quốc và Việt Nam vẫn còn hạn chế, trong khi đây là hai quốc gia có mối quan hệ hợp tác du lịch chặt chẽ. Việc phân tích khẩu hiệu quảng cáo du lịch giữa Trung – Việt giúp làm rõ những điểm tương đồng và khác biệt trong cách sử dụng ngôn ngữ quảng cáo, đồng thời tìm ra phương pháp dịch thuật phù hợp. Đối với sinh viên học tiếng Trung, tôi nhận thấy trong quá trình học dịch thực tế, sinh viên gặp khó khăn trong việc dịch ngôn ngữ khẩu hiệu du lịch do đặc thù ngôn ngữ ngắn gọn, giàu hình ảnh và mang đậm yếu tố văn hóa, lịch sử. Do đó, nghiên cứu này không chỉ mang ý nghĩa lý luận mà còn có giá trị thực tiễn, giúp cải thiện chất lượng dịch thuật du lịch và cung cấp tài liệu tham khảo hữu ích. Vì vậy, tôi chọn đề tài “Nghiên cứu so sánh khẩu hiệu quảng cáo du lịch trong tiếng Hán và tiếng Việt và phương pháp dịch thuật” làm đề tài nghiên cứu khoa học.
Tổng quan tài liệu công trình nghiên cứu liên quan
Cùng với sự xuất hiện và phát triển nhanh chóng của ngành du lịch, các nghiên cứu về ngôn ngữ quảng cáo du lịch ở Trung Quốc và Việt Nam cũng trở nên phổ biến và sâu sắc hơn. Từ các sách nghiên cứu chuyên sâu đến các bài báo hay các bài luận văn, luận án nghiên cứu về ngôn ngữ quảng cáo du lịch. Về các bài nghiên cứu ở Trung Quốc có thể kể đến “Dịch thuật khẩu hiệu quảng cáo du lịch từ góc độ lý thuyết mục đích luận” (从目的论视角看旅游广告语的翻译) của Trâu Đan (邹丹), “Nghiên cứu tiêu đề quảng cáo du lịch trên “Báo Du lịch Trung Quốc” năm 2012” của Vương Á Nam (王亚楠), “Phân tích tư duy sáng tạo khẩu hiệu quảng cáo du lịch” (旅游广告口号创作思路探析) của Trần Bằng (陈鹏) và nhiều tác phẩm khác. Về các bài nghiên cứu ở Việt Nam có “Quảng cáo và ngôn ngữ quảng cáo” của Nguyễn Kiên Trường, “Đặc điểm ngôn ngữ của quảng cáo truyền hình Tiếng Anh và Tiếng Việt” của Nguyễn Thị Diệu Phương, “Phân tích diễn ngôn quảng cáo du lịch trong Tiếng Anh và Tiếng Việt” của Nguyễn Thị Diệu Hà, Lê Quang Dũng và một số bài nghiên cứu khác chủ yếu về ngôn ngữ quảng cáo. Các bài nghiên cứu trên chủ yếu nghiên cứu về ngôn ngữ quảng cáo, ngôn ngữ quảng cáo du lịch và một số ít về khẩu hiệu quảng cáo du lịch, tuy nhiên lại có rất ít các bài nghiên cứu so sánh khẩu hiệu quảng cáo du lịch giữa tiếng Trung với tiếng Việt, ví dụ có bài luận văn “Nghiên cứu so sánh đặc điểm ngôn ngữ quảng cáo và đặc điểm văn hóa giữa tiếng Hán với tiếng Việt” (汉越广告语言与文化特点对比研究) của Chu Triển (周展). Tuy nhiên bài viết chỉ so sánh đặc điểm ngôn ngữ quảng cáo và đặc điểm văn hóa giữa hai loại ngôn ngữ. Vì vậy, bài nghiên cứu này sẽ tiến hành phân tích và so sánh toàn diện và sâu sắc về khẩu hiệu quảng cáo du lịch Trung – Việt, qua đó chỉ ra những điểm tương đồng và khác biệt về đặc điểm ngôn ngữ khẩu hiệu quảng cáo du lịch. Bài nghiên cứu này không chỉ tập trung vào các đặc điểm về ngữ âm, ngữ nghĩa, ngữ pháp và tu từ của những câu khẩu hiệu quảng cáo du lịch mà còn đặc biệt chú ý đến vấn đề dịch thuật, đưa ra một số nguyên tắc dịch thuật và cung cấp các chiến lược dịch thuật cho việc dịch các khẩu hiệu quảng cáo du lịch.
Ý nghĩa khoa học
Bằng việc phân tích, so sánh những điểm tương đồng và khác biệt giữa khẩu hiệu quảng cáo du lịch tiếng Hán và tiếng Việt, nghiên cứu này sẽ góp phần giúp sinh viên hiểu sâu hơn về đặc điểm ngôn ngữ khẩu hiệu quảng cáo du lịch và hiểu được yếu tố giá trị văn hóa, lịch sử được thể hiện ở mỗi câu khẩu hiệu. Đồng thời qua tổng hợp và phân tích tài liệu, bài viết đề xuất một số phương pháp dịch thuật đối với thể loại ngôn ngữ khẩu hiệu đặc biệt này giúp các bạn sinh viên trong môn học dịch những câu khẩu hiệu du lịch thuận lợi hơn.