Tổng quan
Nhu cầu thực tiễn
Thực trạng giảng dạy tiếng Hàn tại Việt Nam
Hệ thống đào tạo tiếng Hàn tại Việt Nam đã có sự phát triển đáng kể trong hơn 30 năm qua. Theo tác giả Trần Thị Hường (2020), đến năm 2020 đã có khoảng 35 trường đại học tại Việt Nam đưa tiếng Hàn vào chương trình giảng dạy và số lượng sinh viên theo học chuyên ngành này cũng tăng đều đặn qua các năm. Cũng trong Trần Thị Hường (2020), tác giả đã giới thiệu về chương trình giáo dục tiếng Hàn ngoại ngữ 1 hệ 10 năm và thực tế chứng minh sức nóng của ngoại ngữ này khi Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam đồng ý đưa tiếng Hàn vào giảng dạy trong hệ thống giáo dục quốc dân như ngoại ngữ 1 tại các trường phổ thông ở Việt Nam. Việc hợp tác giáo dục giữa hai quốc gia cũng tạo ra nhiều cơ hội học bổng và du học tại Hàn Quốc cho sinh viên Việt Nam, góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong nhiều lĩnh vực như kinh doanh, công nghệ, và văn hóa. Do đó, việc giảng dạy tiếng Hàn không chỉ đơn thuần là rèn luyện kỹ năng giao tiếp mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao cơ hội học tập và việc làm.
Khó khăn trong việc học phát âm tiếng Hàn và hiện tượng biến đổi âm vị
Một trong những thách thức lớn nhất đối với người học Việt Nam khi học tiếng Hàn là việc phát âm chính xác và hiểu rõ, vận dụng các hiện tượng biến đổi âm vị trong việc phát âm. Sự khác biệt lớn giữa hệ thống âm vị của hai ngôn ngữ gây ra nhiều khó khăn cho người học khi nói tiếng Hàn. Ví dụ, tiếng Việt không có các phụ âm bật hơi và phụ âm căng rõ như trong tiếng Hàn, dẫn đến tình trạng nhầm lẫn trong phát âm. Ngoài ra, tiếng Hàn có nhiều hiện tượng biến đổi âm vị phức tạp như hiện tượng nối âm, hiện tượng đồng hóa âm vị cũng gây trở ngại lớn cho người học. Theo nghiên cứu của Ahn Sung-min (2023), tỷ lệ mắc lỗi khi phát âm hiện tượng âm mũi hóa của người học Việt Nam lên tới 72,2%. Điều này cho thấy rằng việc nắm vững các quy tắc phát âm và hiện tượng biến đổi âm vị không phải là điều dễ dàng đối với học viên người Việt.
Tình hình nghiên cứu về lỗi phát âm âm mũi hóa trong tiếng Hàn và tính cấp thiết của các nghiên cứu về phương pháp giảng dạy âm mũi hóa
Hiện nay, tại Việt Nam, số lượng nghiên cứu chuyên sâu về lỗi phát âm của người học tiếng Hàn, đặc biệt là các hiện tượng biến đổi âm vị vẫn còn hạn chế. Theo Lee Sun-mi và các cộng sự (2022), nghiên cứu về biến đổi âm vị với đối tượng người học Việt Nam mới chỉ đạt con số bằng 30% so với các nghiên cứu dành cho đối tượng người học Trung Quốc, điều này đặt ra yêu cầu cần có thêm nhiều nghiên cứu trong lĩnh vực này tại Việt Nam.
Tổng quan tài liệu công trình nghiên cứu liên quan
Nghiên cứu về phương án giảng dạy phát âm âm mũi hóa trong tiếng Hàn trên thế giới Nghiên cứu về việc giảng dạy phát âm tiếng Hàn trên thế giới không phải là hiếm thấy. Từ những năm 2000, các nghiên cứu đã được tiến hành tại nhiều quốc gia, đặc biệt là Nga, Tây Ban Nha và lan rộng ra các nước Đông Á. Các nghiên cứu của Lee Hyun-Ah (2008) và Chang Hyang-Sil (2008) đã chỉ ra rằng việc giảng dạy các quy tắc biến đổi âm vị trong tiếng Hàn chưa được hệ thống và cần có một trình tự giảng dạy từ những quy tắc cơ bản đến những quy tắc phức tạp. Cũng trong các nghiên cứu này, âm mũi hóa được xem là hiện tượng cần được giảng dạy đầu tiên vì tính đơn giản và không có ngoại lệ của nó.
Ngoài ra, một số nghiên cứu tập trung vào người học có ngôn ngữ mẹ đẻ khác tiếng Việt, chẳng hạn như Yang Il (2015) với đối tượng người học Trung Quốc và Hong Jin-hyuk (2018) với đối tượng người học Lào. Những nghiên cứu này cung cấp nhiều góc nhìn, nhiều lí thuyết cho việc giảng dạy phát âm tiếng Hàn.
Nghiên cứu về giảng dạy phát âm âm mũi hóa tiếng Hàn cho người học Việt Nam So với các nước khác, nghiên cứu về giáo dục phát âm tiếng Hàn cho học sinh Việt Nam còn hạn chế. Theo Jang Hye-jin (2020), trong số 83 nghiên cứu về giáo dục phát âm tiếng Hàn cho học sinh Việt Nam, chỉ có khoảng 21 nghiên cứu chung về hiện tượng biến đổi âm vị, trong đó có 7 nghiên cứu chứa nội dung về âm mũi hóa nhưng chỉ có 1 nghiên cứu tập trung duy nhất vào hiện tượng biến đổi này. Và kể từ năm 2020, cũng đã có thêm những nghiên cứu sâu hơn về hiện tượng biến đổi âm vị trên.
Một số nghiên cứu đáng chú ý gồm:
- Phạm Thị Huyền Trang (2017): Tìm hiểu lỗi phát âm của học sinh Việt Nam và xác định 6 loại lỗi chính liên quan đến âm mũi hóa.
- Kim Pyong-gang (2020): Phân tích lỗi phát âm âm mũi hóa của người học Việt Nam và đề xuất phương án giảng dạy phù hợp.
- Lê Thị Hồng Xuân (2022): Phân tích lỗi, xây dựng mô hình giảng dạy và kiểm chứng bằng lớp học thực tế gồm 3 học viên. Các nghiên cứu hầu hết đều đưa ra được rất nhiều những quan sát về lỗi phát âm của người học, mô hình phương án giảng dạy và kiểm chứng phương án giảng dạy dành cho đối tượng học người Việt.
Ý nghĩa khoa học
Về ý nghĩa lí luận, nghiên cứu góp phần làm rõ những điểm tương đồng và khác biệt trong hệ thống âm vị Hàn – Việt, trong các hiện tượng biến đổi âm vị giữa 2 thứ tiếng. Dựa trên cơ sở lí luận đó cùng với việc tham khảo các tài liệu đi trước, nghiên cứu này góp phần làm rõ những lỗi sai của người học.
Về ý nghĩa thực tiễn, tác giả mong muốn góp phần nghiên cứu sâu hơn về lĩnh vực giảng dạy tiếng Hàn nói riêng (lĩnh vực giảng dạy ngoại ngữ nói chung). Phương án giảng dạy trong kết quả nghiên cứu sẽ có tác dụng tích cực trong việc dạy – học tiếng Hàn dành cho người học Việt Nam nhằm giảm thiểu lỗi sai của đối tượng này.