Trong cuộc sống, người ta thường dùng câu “đàn ông đến từ sao Hỏa, đàn bà đến từ sao Kim” để nói về khác biệt giữa nam giới và nữ giới. Vấn đề khác biệt giữa hai giới luôn dành được sự quan tâm và nghiên cứu, trong đó có sự khác biệt về ngôn ngữ. Bởi vì ngôn ngữ là một hiện tượng xã hội và có quan hệ mật thiết với xã hội, việc sử dụng ngôn ngữ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố xã hội khác nhau. Yếu tố giới tính là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hướng tới cách sử dụng ngôn ngữ. Trong các môi trường ngôn ngữ khác nhau, có thể xuất hiện một số điểm khác nhau giữa hai giới. Sự khác nhau này có thể bắt nguồn từ sự phân chia vai trò xã hội, kỳ vọng xã hội, văn hóa giới tính và các yếu tố khác. Khen, chê đều là hiện tượng ngôn ngữ phổ biến trong giao tiếp hàng. Tuy nhiên, chúng có những cách sử dụng khá phức tạp và mọi người thường sử dụng chúng với nhiều tầng nghĩa hàm ý. Ví dụ, để bảo vệ thể diện của đối phương, một số người sẽ dùng lời khen đểu để nói móc người khác hoặc dùng lời chê, tự chế giễu bản thân để khoe khoang. Lời khen có ý nghĩa là làm cho mối quan hệ trở nên gần gũi, thân thiết và làm cho cuộc trò chuyện trở nên thân mật hơn, nhưng nó có đạt được mục đích lý tưởng trên hay không còn tùy thuộc vào phản ứng của người được khen. Ngược lại, chê là một hành vi đe dọa thể diện, nhưng nếu người bị chê có cách hồi đáp tốt, thì có thể khiến cho cục diện thay đổi và có thể bảo vệ được thể diện của bản thân. Nghiên cứu này sẽ thông qua thống kê, quan sát, phân tích cách đáp lời khen, lời chê của hai giới trong 49 tập phim Tiểu hoan hỉ để chỉ ra những điểm giống và khác nhau giữa hai giới.
Trường Đại học Ngoại ngữ – ĐHQGHN
