- Về nhu cầu thực tiễn: Việt Nam và Trung Quốc là hai nước láng giềng thân thiết. Hiện nay, hai nước đã thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện và do đó có sự hợp tác sâu rộng trên nhiều lĩnh vực như kinh tế, chính trị, văn hóa, giáo dục. Số lượng người học tiếng Trung không ngừng tăng. Trong những năm gần đây, các chuyên ngành liên quan đến tiếng Trung đã trở nên rất phổ biến và nhiều sinh viên đã đăng ký học các chuyên ngành liên quan đến tiếng Trung. Năm 2015, Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam đã thống nhất tich hợp kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông và kỳ thi tuyển sinh đại học làm một, gọi là Kỳ thi trung học phổ thông quốc gia. Nhưng dù là trước năm 2015 hay sau năm 2015 thì kỳ thi tuyển sinh đại học Việt Nam đều có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với mỗi học sinh. Cấu trúc đề thi môn ngoại ngữ trong kỳ thi tuyển sinh đại học nói chung, và cấu trúc đề thi tiếng Trung nói riêng có sự thay đổi qua các thời kỳ. Sự thay đổi trong hình thức thi này ở một mức độ nhất định cũng phản ánh những thay đổi về tài liệu giảng dạy và nội dung học tập cũng như những yêu cầu khác nhau về kiến thức, kỹ năng của học sinh. Là sinh viên chuyên ngành sư phạm tiếng Trung, tôi hiểu sâu sắc tầm quan trọng của khâu kiểm tra, đánh giá cũng như những khó khăn khi thiết kế và viết đề thi, đặc biệt đối với những kỳ thi quan trọng như kỳ thi tuyển sinh đại học. Việc nắm rõ cấu trúc, hình thức, nội dung đề thi giúp giáo viên xây dựng nội dung ôn tập và phương pháp giảng dạy cho học sinh, đồng thời giúp học sinh nâng cao chất lượng và hiệu quả ôn tập.
- Về nhu cầu lý luận: Kiểm tra và đánh giá là một phần rất quan trọng của quá trình giảng dạy. Thiết kế đề thi lại là một bước quan trọng trong khâu kiểm tra, đánh giá. Khi học bất cứ môn học nào cũng cần có các bài kiểm tra để đánh giá năng lực của học sinh. Đối với kỳ thi lớn mang tính toàn quốc như kỳ thi đại học thì chất lượng các đề thi cần phải được đảm bảo. Trước năm 2015, kỳ thi tuyển sinh đại học Việt Nam được coi là kỳ thi tuyển sinh đại học, cao đẳng. Từ năm 2015, nó được sáp nhập với Kỳ thi tốt nghiệp THPT để tạo thành Kỳ thi THPT quốc gia và từ đó trở thành kỳ thi xét tốt nghiệp, tuyển sinh. Sự thay đổi này cũng ảnh hưởng đến cấu trúc, nội dung và cách thức làm bài thi.
Vì vậy, tôi quyết định nghiên cứu 21 đề thi đại học môn tiếng Trung Quốc từ năm 2002 đến năm 2022 để làm rõ cấu trúc đề thi, nội dung kiểm tra, các dạng câu hỏi và vấn đề liên quan, đồng thời đưa ra những gợi ý phù hợp trên cơ sở đó. Hy vọng rằng nghiên cứu này có thể cung cấp tài liệu tham khảo có giá trị cho việc biên soạn và thiết kế đề thi THPT Quốc gia sau này.