Tổng quan
Nhu cầu thực tiễn
Ảnh hưởng thương mại và văn hóa to lớn của Hip-hop khiến vai trò của nó trong việc định hình nhận thức của xã hội, đặc biệt là về nam tính, trở nên không thể phủ nhận. Tuy nhiên, trong thể loại nhạc có thể được coi là bị thống trị bởi những khía cạnh, những màn thể hiện nam tính có phần cực đoan và bá quyền, việc một nghệ sĩ bày tỏ sự yếu mềm trong âm nhạc của họ là một điều đáng chú ý. Tuy có rất nhiều nghệ sĩ sẵn sàng thể hiện những mặt đa cảm trong tính nam của mình, thì bản thân sự yếu đuối trong nam tính ấy vẫn còn quá rộng. Đương nhiên, nam giới có thể bộc lộ sự yếu đuối, nhưng sự yếu đuối ấy có thể xoay quanh nhiều khía cạnh như chuyện tình cảm, sự nghiệp, những khó khăn trong đời sống cá nhân, hoặc những vấn đề mang tính cộng đồng, xã hội hơn. Nghiên cứu này, thông qua góc nhìn của Kendrick Lamar, khám phá bản chất đa diện của sự mềm yếu trong nam tính trong Hip-hop đương đại, sự mềm yếu này vượt ra ngoài các biểu hiện mang tính cá nhân mà còn xoay quanh các biểu hiện mang tính cộng đồng.
Tổng quan tài liệu công trình nghiên cứu liên quan
Đến những năm 1990, Hip-hop đã vươn lên không chỉ trở thành một thể loại âm nhạc thống trị mà còn là một thế lực văn hóa và chính trị có ảnh hưởng, định hình văn hóa, ngôn ngữ, thời trang và bản sắc của giới trẻ trên toàn cầu (Rose, 1994). Tuy nhiên, khi Hip-hop đạt được thành công về mặt thương mại vào những năm 90, nhiều hình ảnh về nam tính của nó bắt đầu tuân theo và khuếch đại các khuôn mẫu có từ trước, đặc biệt là khuôn mẫu về nam giới cực kỳ nam tính. Sự cực kỳ nam tính này, nhấn mạnh vào sự hung hăng, thống trị, chủ nghĩa khắc kỷ về mặt cảm xúc và thành công về mặt vật chất, đã định hình phần lớn cách thể hiện nam giới của Hip-hop chính thống, đặc biệt là vào cuối những năm 1980 và 1990 (Dyson, 2007). Đáng chú ý, người đàn ông cực kỳ nam tính này trong Hip-hop dường như tương ứng với lý thuyết về Nam tính bá quyền, được giới thiệu bởi R.W. Connell (1995). Theo Connell, Hegemonic Masculinity là lý tưởng được chấp nhận về mặt văn hóa của nam tính, ưu tiên sức mạnh, sự thống trị, sự cứng rắn và kiềm chế cảm xúc, trong khi thường bỏ qua hoặc làm suy yếu các đặc điểm như sự yếu đuối và biểu lộ cảm xúc.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng hình ảnh một người đàn ông cực kỳ nam tính là một trong những hình ảnh phổ biến nhất xuất hiện trong dòng nhạc Hip-hop chính thống (Rose, 1994). Những miêu tả như vậy không chỉ phản ánh kỳ vọng của xã hội đối với nam giới mà còn duy trì những khuôn mẫu có hại, củng cố quan điểm hẹp hòi và thường độc hại về nam tính. Hình ảnh cực kỳ nam tính đã trở thành chủ đề nổi bật trong Hip-hop, đặc biệt là trong thời kỳ bùng nổ của nhạc gangsta rap vào cuối những năm 1980 và đầu những năm 1990 thông qua những mô tả thô sơ, thô thiển và không qua chỉnh sửa về cuộc sống đô thị của các nghệ sĩ như N.W.A, Ice-T, The Notorious B.I.G (Kitwana, 2002; Quinn, 2005).
Các học giả đã tranh luận về ý nghĩa của nguyên mẫu này. Một số người cho rằng hình ảnh siêu nam tính trong Hip-hop là một hình thức phản kháng chống lại sự tiến hóa của xã hội và là phản ứng trước sự áp bức trong lịch sử (Iwamoto, 2003; Jefferies, 2011). Nó có thể được coi là một chiến lược sinh tồn trong môi trường coi trọng sự cứng rắn và khả năng phục hồi. Tuy nhiên, những người khác lại cho rằng nó duy trì những khuôn mẫu có hại, góp phần làm mất nhân tính của nam giới và hạn chế việc thể hiện đầy đủ các cung bậc cảm xúc (Hooks, 2004). Hơn nữa, hình ảnh siêu nam tính trong Hip-hop cũng có liên quan đến những hậu quả trong thế giới thực, chẳng hạn như củng cố nhận thức tiêu cực góp phần vào việc phân biệt chủng tộc và phân biệt đối xử (Alexander, 2010). Nó có thể tác động đến sự hiểu biết của những người nghe trẻ về nam tính, ảnh hưởng đến hành vi và khái niệm bản thân của họ (Sullivan, 2003).
Sự bá quyền của hệ tư tưởng gangsta rap thịnh hành trong nhạc rap những năm 1990, mặc dù vẫn tồn tại trong nhạc Hip-hop hiện đại, đang suy giảm đáng kể khi các nghệ sĩ chính thống đương đại đang thách thức và phá vỡ các khái niệm siêu nam tính vốn thịnh hành trong rap (Máthé, 2019).
Theo Denton (2015), “rap’s current critical darling is unafraid of showing weakness”, tạm dịch “những nghệ sĩ rap được yêu mến bởi giới phê bình hiện nay không sợ phải bày tỏ sự yếu đuối”, nghĩa là các nghệ sĩ đương đại đang thách thức các nguyên mẫu của nam tính quen thuộc thường thấy trong nhạc rap, mang đến những cách thể hiện phức tạp hơn về bản sắc nam giới. Cuối những năm 2000 và đầu những năm 2010 đánh dấu sự thay đổi quan trọng trong các chiều kích chủ đề của nhạc rap, thách thức Nam tính bá quyền thông thường. Trong thời gian này, một thế hệ nghệ sĩ mới nổi lên, chấp nhận sự yếu đuối và chân thực về mặt cảm xúc với sự cởi mở chưa từng có và tạo ra một luận điểm phản biện phù hợp với sự nhạy cảm thế hệ cũ đối với vấn đề về sức khỏe tinh thần và khả năng biểu đạt cảm xúc.
Trong số những nghệ sĩ đương đại này, Kendrick Lamar được cho là một trong những nhân vật nổi bật nhất. Kendrick Lamar là một trong những nhân vật được giới phê bình đánh giá cao nhất trong dòng nhạc Hip-hop, thường được chỉ ra là một trong những thế lực hiệu quả nhất đã thách thức nam tính truyền thống trong thể loại này. Trên thực tế, anh được coi là một trong những tiếng nói hàng đầu trong dòng nhạc Hip-hop thách thức các khuôn mẫu truyền thống của nam giới. Trưởng thành trong thời kỳ thay đổi này, Lamar lúc đầu có vẻ như đi theo xu hướng. Đến từ Compton, California, Lamar nhanh chóng nhận được sự hoan nghênh rộng rãi của giới phê bình vì lời bài hát ấn tượng, cách kể chuyện khéo léo và ý chí kiên định để vật lộn với các vấn đề xã hội và cá nhân phức tạp (Hunte, 2012). Sự sẵn sàng giải quyết các chủ đề nhạy cảm, thứ mà định nghĩa sự phô trương tính nam bá quyền dường như đã đưa anh vào một phong trào ngày càng gia tăng hướng tới sự yếu đuối của nam giới trong Hip-hop (Máthé, 2019). Tuy nhiên, trong khi tác phẩm của anh ban đầu có vẻ tập trung vào những trải nghiệm cá nhân, thì khi xem xét kỹ hơn, ta có thể thấy một cảm giác yếu mềm mang tính tập thể, sự yếu đuối liên quan đến người khác thay vì bản thân Lamar. Không giống như các nghệ sĩ đương thời khác đôi khi đều dựa trên câu chuyện đấu tranh và hành trình cảm xúc của mình, nghiên cứu này cho rằng cách truyền tải sự yếu đuối của Lamar vượt ra ngoài bản thân anh và đi vào phạm vi ý thức rộng lớn hơn về cộng đồng và đạo đức. Quan điểm này đưa anh vào một phạm trù âm nhạc khác so với những người đồng cấp của mình, một nhân vật quan trọng để định nghĩa lại sự dễ bị tổn thương trong nhạc rap.
Ý nghĩa khoa học
Nghiên cứu này nhấn mạnh ý nghĩa văn hóa của Hip-hop như một nền tảng để diễn đạt các trải nghiệm và lấp đầy khoảng trống học thuật, cung cấp dữ liệu có giá trị cho các nghiên cứu về Hip-hop, về phương tiện truyền thông, và về giới, cụ thể là sự yếu mềm của nam giới trong các bối cảnh siêu nam tính truyền thống. Hơn nữa, nghiên cứu này làm sáng tỏ cách văn hóa đại chúng có thể thúc đẩy thay đổi xã hội, thách thức các chuẩn mực giới tính và thúc đẩy sự hiểu biết, góp phần vào các cuộc thảo luận sâu hơn về nam tính, sức khỏe tâm thần và biểu hiện cảm xúc, thứ mà rất quan trọng đối với cả phân tích học thuật và tiến bộ xã hội khi Hip-hop tiếp tục quá trình phát triển toàn cầu của mình.