Tổng quan
Nhu cầu thực tiễn
Hiện nay, tiếng Trung không chỉ là một ngôn ngữ phổ biến mà còn là một lợi thế cạnh tranh trên thị trường lao động, đặc biệt trong các ngành liên quan đến thương mại, du lịch, xuất nhập khẩu và giáo dục. Do đó nhu cầu học và thi HSK tại Việt Nam ngày càng tăng mạnh. Để đáp ứng nhu cầu này, nhiều ứng dụng luyện thi HSK đã ra đời. Nghiên cứu lựa chọn Hanzii Dict, Migii HSK và SuperTest trong số các ứng dụng làm đại diện để tiến hành so sánh. Mỗi ứng dụng không chỉ có một chức năng mà còn tích hợp nhiều chức năng khác nhau mang lại nhiều tiện ích cho người học như học mọi lúc mọi nơi, làm đề thi thử, tra cứu từ vựng, nhận phản hồi tức thì,…
Tuy nhiên, chưa có nhiều nghiên cứu đi sâu vào đánh giá chất lượng thực sự của các ứng dụng trên dựa theo trải nghiệm thực tế của người dùng. Phần lớn các bài đánh giá trên mạng chỉ mang tính quảng bá, tiếp thị, thiếu phân tích sâu về điểm mạnh, điểm yếu hoặc thiếu dữ liệu khảo sát từ người học. Người học thường dựa vào trải nghiệm cá nhân hoặc lời truyền miệng để chọn ứng dụng, có ít cơ sở khoa học nhằm giúp họ quyết định nên dùng ứng dụng nào phù hợp với nhu cầu, năng lực, và mục tiêu của mình. Các nhà phát triển ứng dụng cũng thiếu thông tin nghiên cứu từ phía người học để điều chỉnh, cải thiện sản phẩm theo hướng thực sự hiệu quả.
Chính vì vậy, việc nghiên cứu, phân tích, so sánh các ứng dụng luyện thi HSK hiện nay là rất cần thiết. So sánh về các tính năng thi thử, giao diện người dùng và các khía cạnh khác không chỉ giúp người học có cái nhìn rõ ràng, khách quan hơn, mà còn giúp các nhà phát triển hiểu được nhu cầu thật sự của người học, nâng cao chất lượng ứng dụng, từ đó nâng cao nâng cao hiệu quả việc học tiếng Trung ở Việt Nam.
Tổng quan tài liệu công trình nghiên cứu liên quan
Ở nước ngoài, đã có nhiều nghiên cứu về việc sử dụng phần mềm học tiếng Trung, bao gồm nghiên cứu về tần suất sử dụng, những phần mềm được yêu thích, mục đích sử dụng, v.v., chủ yếu là các nghiên cứu sử dụng phương pháp khảo sát và thống kê, phân tích so sánh. Những nghiên cứu này cung cấp dữ liệu để hiểu nhu cầu của người học đối với các phần mềm khác nhau. Dưới đây là một số công trình nghiên cứu tiêu biểu:
Nghiên cứu “Phân tích so sánh phần mềm luyện thi tiếng Trung-Anh trên thiết bị di động – Lấy Hello HSK, HSK Online và Youdao CET-4 và CET-6 làm ví dụ” (2019) của Lý Thắng Quân – Dựa trên việc so sánh ba phần mềm luyện thi Hello HSK, HSK Online và Youdao CET-4 và CET-6 trên thiết bị di động, bài nghiên cứu phân tích toàn diện điểm giống và khác nhau cũng như các vấn đề còn tồn tại của các phần mềm. Nghiên cứu cũng so sánh phần mềm luyện thi tiếng Anh với phần mềm luyện thi Tiếng Trung bởi các phần mềm hỗ trợ luyện thi tiếng Anh cung cấp kinh nghiệm phát triển tương đối hoàn thiện. Trên cơ sở các phần mềm này đều có tính chất cơ bản giống nhau là phần mềm hỗ trợ học ngoại ngữ, nghiên cứu nhằm thúc đẩy sự nâng cao và phát triển hơn nữa của các phần mềm chuyên luyện thi tiếng Trung. Đồng thời, thông qua các cuộc phỏng vấn và bảng câu hỏi, nghiên cứu phân tích nhu cầu của người học đối với phần mềm hỗ trợ luyện thi tiếng Trung.
Tác giả Mã Minh Anh trong “Nghiên cứu khảo sát tình hình sử dụng ứng dụng HSK của du học sinh tại Trung Quốc” (2019) đã tiến hành phân tích, thống kê kết quả khảo sát để tìm ra ứng dụng HSK được du học sinh tại Trung Quốc thích sử dụng nhất, từ đó đưa ra các đề xuất lựa chọn và sử dụng những ứng dụng HSK này. Tác giả cũng kết luận rằng việc nghiên cứu tình hình sử dụng ứng dụng HSK của du học sinh tại Trung Quốc vẫn còn nhiều không gian để tiếp tục khai thác và nghiên cứu sâu hơn.
Luận văn “Nghiên cứu ảnh hưởng của phần mềm học tiếng Hán HSK Online (SuperTest) đối với việc học từ vựng của người Việt Nam” (2023) của Nguyễn Thị Diễm Kiều tập trung nghiên cứu tác động của phần mềm này đối với việc học từ vựng của người học. Tác giả đã sử dụng bảng hỏi để tiến hành khảo sát thực tế về tình hình người Việt Nam sử dụng phần mềm học tiếng Hán HSK Online (SuperTest), tổng hợp các dữ liệu liên quan, từ đó làm cơ sở để tiến hành phân tích. Tác giả cũng liệt kê những ưu điểm của phần mềm HSK Online (SuperTest) trong việc học từ vựng tiếng Hán. Ở phương diện này, phần mềm không chỉ cung cấp nghĩa của từ, mà còn kết hợp cả phát âm, pinyin (bính âm), ví dụ; đồng thời còn cung cấp một số bài tập liên quan đến từ mới như luyện nghe, chọn từ điền chỗ trống, ghép nội dung, đặt câu, v.v., nhằm giúp người học dễ dàng nắm bắt ý nghĩa và cách sử dụng từ vựng. Nghiên cứu đã cung cấp cơ sở cho việc đánh giá hiệu quả giảng dạy của phần mềm.
Nghiên cứu trong nước về các ứng dụng học tiếng Trung, đặc biệt là luyện thi HSK vẫn còn tương đối ít. Tác giả Phạm Thị Thùy Dương trong nghiên cứu “Ứng dụng các phần mềm học tiếng Trung vào quá trình tự học của sinh viên” (2023) đã tiến hành khảo sát 30 phần mềm học tiếng Trung tiêu biểu trên nền tảng iOS và Android. Các phần mềm này bao gồm nhiều loại hình khác nhau như phần mềm học kỹ năng, từ điển, phần mềm chuyên biệt cho các lĩnh vực chuyên ngành, v.v. Tác giả đã phân loại các phần mềm này dựa trên kỹ năng, mục đích sử dụng và mức độ sử dụng, sau đó phân tích đặc điểm của chúng trong việc rèn luyện kỹ năng, bao gồm bốn kỹ năng nghe, nói, đọc, viết. Ngoài ra, một số phần mềm được thiết kế chuyên biệt chỉ để luyện tập một kỹ năng cụ thể. Từ đó, tác giả đưa ra các đề xuất về cách sinh viên có thể áp dụng những phần mềm này vào quá trình tự học của mình.
Trên đây là những bài nghiên cứu sơ bộ về chủ đề này, tuy nhiên vẫn còn có không gian để phát triển và nghiên cứu sâu hơn.
Ý nghĩa khoa học
Không chỉ tập trung vào tính năng của một ứng dụng duy nhất, nghiên cứu này so sánh và phân tích chi tiết ưu nhược điểm tính năng thi thử HSK của ba ứng dụng và cuối cùng chỉ ra những hạn chế của các ứng dụng này. Nội dung phân tích bao gồm các dạng câu hỏi trong đề, thiết lập độ khó, cơ chế phản hồi sau khi hoàn thành đề thi thử, tính năng theo dõi tiến độ học tập và các đặc điểm khác về thiết kế giảng dạy và trải nghiệm người dùng. Hi vọng có thể đưa ra những tiêu chuẩn để đánh giá và các đề xuất sử dụng và phát triển ứng dụng, góp phần ứng dụng công nghệ vào việc học và cải thiện kết quả thi HSK.