Thuyết trình là một kỹ năng mềm vô cùng quan trọng và không thể thiếu đối với mỗi người. Trong cuộc sống hàng ngày, dù ở bất cứ địa vị hay chức danh
nào, chúng ta đều luôn cần phải giao tiếp, phải trải qua nhiều tình huống cần nói chuyện và linh hoạt trước đám đông hay một nhóm người. Kỹ năng thuyết trình là kỹ năng giao tiếp liên nhân; ở đó tập hợp các yếu tố (sự tự tin, cách sử dụng lập luận, giọng nói, ngôn từ, ngôn ngữ cơ thể, cách giao tiếp, lắng nghe…) để người trình bày giao tiếp với người nghe một cách hiệu quả. Bởi vậy, có một kỹ năng thuyết trình tốt đồng nghĩa với việc sẽ gây được thiện cảm và ấn tượng tốt cho những người xung quanh, tìm kiếm được nhiều cơ hội để gặp gỡ, kết nối, tạo dựng mối quan hệ và phát triển bản thân. Đối với một sinh viên, khi còn ngồi trên giảng đường, những bài thuyết trình rõ ràng và mạch lạc thuyết phục thầy cô và các bạn trong lớp, từ đó đem lại kết quả học tập tốt; khi bước chân vào thị trường lao động, những ý tưởng hay cùng với khả năng trình bày lưu loát, ấn tượng sẽ là cách hiệu quả nhất để thể hiện năng lực bản thân và tìm kiếm cơ hội thăng tiến.
Để tìm hiểu về nhu cầu cũng như những đặc điểm của môn học Kỹ năng thuyết trình, chúng tôi đã tiến hành khảo sát 106 sinh viên đang học tập tại ULIS với các câu hỏi như sau:
Câu 1: Bạn có thường xuyên phải thuyết trình không?
■ Thường xuyên
■ Thỉnh thoảng
■ Hiếm khi
Câu 2: Khi thuyết trình, bạn thường cảm thấy như thế nào?
■ Luôn hoảng sợ, tự ti
■ Tự tin, thoải mái
■ Khi chuẩn bị thì ổn nhưng khi thuyết trình thì run
■ Khán giả thường có phản ứng không tốt
Câu 3: Nếu bạn cảm thấy sợ hãi, nhút nhát khi phải đứng lên thuyết trình,
bạn nghĩ nguyên nhân là gì?
■ Kiến thức chưa vững, khả năng tóm tắt ý chính còn kém
■ Cách thức trình bày Powerpoint chưa hợp logic
■ Chưa tự tin khi đứng trước đám đông
■ Khả năng thuyết phục người nghe còn kém
■ Bạn cùng nhóm không hợp tác trong quá trình làm chung
■ Chưa biết cách tương tác với khán giả
Câu 4: Sự hiểu biết về các phương pháp, kỹ năng áp dụng trong thuyết trình
của bạn như thế nào?
■ Chưa từng nghe và chưa ứng dụng
■ Đã từng nghe nhưng chưa hiểu rõ
■ Đã hiểu nhưng chưa ứng dụng
■ Đã hiểu và có ứng dụng
Câu 5: Bạn có thấy các phương pháp, kỹ năng thuyết trình thật sự cần thiết
với bạn không?
■ Rất cần thiết
■ Cần thiết
■ Bình thường
■ Không cần thiết
Câu 6: Nếu có dự án về kỹ năng thuyết trình hiệu quả và chất lượng bạn có
muốn tham gia không?
■ Có
■ Không
Kết quả trả lời khảo sát cho thấy:
Sinh viên tham gia khảo sát phân bố đều từ năm nhất đến năm tư, đến từ
các khoa khác nhau thuộc Đại học Ngoại ngữ – Đại học Quốc gia Hà Nội. Cụ thể
sinh viên năm ba chiếm đa số với 31.1%, tiếp sau đó là sinh viên năm tư với
27.4%, sinh viên năm nhất chiếm 21.1% và thấp nhất là sinh viên năm hai với
19.8%.
Trong đó:
■ Khoa NN&VH Trung Quốc: 23 sinh viên
■ Khoa NN&VH Hàn Quốc: 11 sinh viên
■ Khoa NN&VH Nga: 8 sinh viên
■ Khoa NN&VH Nhật: 7 sinh viên
■ Khoa NN&VH Đức: 14 sinh viên
■ Khoa NN&VH Anh: 24 sinh viên
■ Khoa NN&VH Pháp: 13 sinh viên
■ Khoa NN&VH Ả rập: 4 sinh viên
■ Du học sinh: 1 sinh viên
■ Khoa ĐT&BD Ngoại ngữ: 1 sinh viên
Có thể thấy, thuyết trình là một trong những kỹ năng mềm cần thiết để
thành công, thế nhưng không phải ai cũng nắm rõ những bí quyết để có thể rèn
luyện, nâng cao kỹ năng này. Trên giảng đường, đa số sinh viên thích học bằng
phương pháp thuyết trình bởi có thể tự tìm hiểu và nhớ kiến thức lâu hơn, tuy
nhiên đến khi thực hiện lại quá hồi hộp hoặc ngại phải nói trước đám đông, dẫn
đến tình trạng báo cáo qua loa hoặc làm chưa tốt. Bên cạnh đó, sinh viên ngoại
ngữ vừa ra trường đi phỏng vấn thường bị nhận xét “ngoại ngữ tốt nhưng chưa
thực sự tự tin, còn rụt rè”.
Dựa trên thực tế về kết quả cuộc khảo sát, có thể thấy đa phần khán giả
cảm thấy chưa tự tin khi đứng trước đám đông và mong muốn tìm hiểu các kỹ
thuật cụ thể như kỹ thuật chinh phục nỗi sợ hãi, kỹ thuật sử dụng ngôn ngữ cơ
thể (body language), kỹ thuật thiết kế slides cũng như một số kỹ thuật khác
trong thuyết trình. Từ đó, dự án trau dồi kĩ năng thuyết trình Speak to Lead
Project đã được thành lập, nhằm lan toả kỹ năng này đến nhiều đối tượng sinh
viên, chia sẻ những kiến thức, kinh nghiệm, sản phẩm thuyết trình và tạo ra các
sân chơi góp phần nâng cao kỹ năng giao tiếp liên nhân cho mọi người. Hình dưới
đây là giao diện của trang Facebook dự án Speak to Lead:
