Tổng quan
Nhu cầu thực tiễn
Thị trường du lịch đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, xã hội và văn hóa, không chỉ tạo doanh thu và việc làm mà còn thúc đẩy bảo tồn di sản văn hóa, thiên nhiên và giao lưu văn hóa. Trong bối cảnh nhu cầu du lịch ngày càng đa dạng, du lịch tình nguyện nổi lên như một loại hình đáp ứng mong muốn trải nghiệm sâu sắc, khám phá văn hóa địa phương và đóng góp cho cộng đồng. Tại Việt Nam, V.E.O là một trong những doanh nghiệp tiên phong trong việc triển khai du lịch tình nguyện, nhưng mô hình du lịch này vẫn còn là một khái niệm mới và chưa được nghiên cứu sâu rộng. Vì vậy, việc phân tích tác động của mô hình du lịch tình nguyện tới năng lực tổ chức dịch vụ du lịch của các hộ dân là cần thiết để cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng và tính bền vững của du lịch cộng đồng.
Tổng quan tài liệu công trình nghiên cứu liên quan
Nghiên cứu trong nước
Nghiên cứu Du lịch tình nguyện – hướng phát triển bền vững cho du lịch vùng miền núi Việt Nam của Nguyễn Thị Phương Nga (2020) nhấn mạnh vai trò của du lịch tình nguyện trong phát triển bền vững, mang lại lợi ích lâu dài cho cộng đồng địa phương, đặc biệt ở các tỉnh miền núi. Nghiên cứu đã phân tích điều kiện khai thác và đề xuất giải pháp tối ưu hóa loại hình này.
Nghiên cứu quốc tế
Nghiên cứu Social change, discourse and volunteer tourism. Annals of tourism research của McGehee và Santos (2005) đã phân tích tác động của du lịch tình nguyện đến nhận thức xã hội của tình nguyện viên, nhấn mạnh vai trò của tương tác văn hóa.
Nghiên cứu A cultural encounter through volunteer tourism: Towards the ideals of sustainable tourism? của McIntosh và Zahra (2007) nghiên cứu về trải nghiệm văn hóa trong du lịch tình nguyện tại cộng đồng Maori, chỉ ra rằng các câu chuyện và tương tác giữa tình nguyện viên và cộng đồng chủ nhà tạo ra mối quan hệ sâu sắc hơn.
Nghiên cứu International volunteer tourism experience in South Africa: An investigation into the impact on the tourist của Alexander (2012) đánh giá tác động của du lịch tình nguyện đến du khách quốc tế tại Nam Phi, cung cấp cái nhìn về thay đổi hành vi và nhận thức của người tham gia.
Ý nghĩa khoa học
Nghiên cứu này góp phần làm rõ hơn về khái niệm và vai trò của du lịch tình nguyện trong bối cảnh phát triển du lịch cộng đồng tại Việt Nam, đặc biệt là dưới góc nhìn tác động đến đời sống của các hộ gia đình địa phương. Trong khi phần lớn các nghiên cứu trước đây chủ yếu tập trung vào định nghĩa hoặc lợi ích chung của du lịch tình nguyện, đề tài này đi sâu vào phân tích thực tiễn triển khai mô hình tại các địa phương cụ thể – nơi V.E.O đã và đang thực hiện các dự án. Từ đó, nghiên cứu bổ sung một góc nhìn thực tiễn, trực tiếp và cập nhật, phản ánh rõ ràng hơn những chuyển biến tại cộng đồng dân cư thông qua mô hình du lịch tình nguyện.