1. Lý do chọn đề tài:
Do có những điểm tương đồng trong cách nhìn nhận của người Việt Nam và người Trung Quốc về con số 3. Đối với người Trung Quốc và người Việt Nam con số 3 không đơn thuần là con số để tính toán mà nó còn mang một giá trị văn hoá đặc biệt, chiếm giữ vị trí quan trong trong nền văn hoá, văn học của hai nước.
Theo thống kê của nhóm số lượng thành ngữ tiếng Hán chứa chữ số 3 trong tổng số lượng thành ngữ chứa con số khá nhiều với hơn 500 thành ngữ chứa con số 3.
Xuất phát từ góc độ của người học tiếng Trung, thành ngữ là một nội dung tương đối khó và là một vấn đề gây nhiều khó khăn cho người học để ghi nhớ và chuyển dịch đúng nghĩa, cũng như hiểu được nguồn gốc ý nghĩa của nó đặc biệt là thành ngữ có chứa con số 3. Hơn nữa trong các giáo trình giảng dạy cho học sinh, sinh viên hiện nay, số lượng các thành ngữ tiếng Hán có chứa con số 3 còn đề cập khá ít, chưa được phổ biến.
Nhận định của TS. Hồ Thị Trinh Anh trong nghiên cứu “Tìm hiểu sự chuyển nghĩa của tam trong ngữ cố định từ góc độ người Việt Nam thụ đắc Hán ngữ”, có không ít sinh viên chuyên ngành tiếng Trung, ngữ văn Trung Quốc, văn hoá và ngôn ngữ Trung Quốc,…Khi tiếp xúc và chuyển dịch thành ngữ Trung- Việt, Việt- Trung vẫn gặp nhiều khó khăn, những yếu tố văn hoá ngôn ngữ được thể hiện qua số từ tam vẫn chỉ được dịch theo kiểu bám sát mặt chữ.
Chính vì những lí do trên đây vấn đề nghiên cứu này rất quan trọng và cần thiết, là một tài liệu tham khảo cần thiết cho những người học chuyên ngành tiếng Hán, cung cấp thêm những kiến thức, góp phần khắc phục những kiến thức về ngữ nghĩa từ vựng khi học Hán ngữ.
2. Đối tượng nghiên cứu:
Thành ngữ có chứa con số 3 (bao gồm số 3 đứng 1 mình và số 3 kết hợp với các số khác) trong tiếng Hán và tiếng Việt.
2
3. Mục đích nghiên cứu:
– So sánh sự giống và khác nhau của thành ngữ chứa con số 3 trong tiếng Hán và tiếng Việt trong cách kết hợp với con số khác và vị trí đứng để làm rõ ngữ nghĩa và hàm ý văn hoá.
– Đưa ra các nghĩa biểu trưng của thành ngữ chứa số 3 trong tiếng Hán, giúp cho học sinh, sinh viên có cái nhìn tổng quát về mặt ngữ nghĩa từ vựng. Căn cứ vào đó, dựa trên vị trí, kết cấu của thành ngữ chứa số 3 có thể đoán nghĩa và dịch đúng.