Nghiên cứu so sánh về cấu trúc chung của các bài phát biểu chúc mừng năm mới ở Việt Nam, Trung Quốc và Hoa Kỳ

Trang chủ / Ngân hàng ý tưởng

Bài phát biểu chúc mừng năm mới (New Year speech) được coi là một truyền thống hàng năm, nơi các nhà lãnh đạo nhà nước đưa ra bài phát biểu hoặc vào cuối năm trước hoặc vào đầu năm mới. Bài phát biểu này nhằm truyền đạt thông tin liên quan đến tình hình hiện tại của quốc gia đồng thời hướng tới năm sắp tới. Nó kết hợp cả tính chính trị và tính lễ hội, và thường không chú trọng và đặc điểm thuyết phục người nghe như các bài phát biểu chính trị thông thường (Radek Cech, 2011). Dựa trên mục đích giao tiếp chung, cấu trúc thể loại nhất quán và đặc điểm ngữ pháp từ vựng nổi bật, thông điệp đầu năm có thể được phân loại vào thể loại diễn văn kỷ niệm. Trong lĩnh vực phân tích diễn ngôn (discourse analysis), thể loại diễn văn kỷ niệm (commemorative speech) là một đối tượng nghiên cứu thú vị và quan trọng. Nó phản ánh các giá trị, niềm tin, bản sắc và ý thức hệ của người phát ngôn cũng như người tiếp nhận. Hiện này chưa có nhiều nghiên cứu về cấu trúc thể loại (generic structure) tại Việt Nam. Do đó, để khắc phục thiếu sót ấy, nhóm sinh viên quyết định phát triển nghiên cứu về cấu trúc thể loại của các bài phát biểu chúc mừng năm mới của Việt Nam và so sánh với diễn ngôn năm mới của Mỹ, từ đó kết luận về những điểm tương đồng và khác biệt trong chiến lược tu từ, đặc điểm ngôn ngữ của thể loại giữa hai quốc gia với hai thể chế chính trị khác nhau.

Bài nghiên cứu này tìm ra được những đặc điểm nổi bật của 7 diễn ngôn phát biểu chúc mừng năm mới do các lãnh đạo khác nhau của Việt Nam trình bày từ năm 2017 – 2023, từ đó xây dựng nên khung mẫu chung về thể loại này. Ngoài ra, bài viết cũng tìm ra điểm giống và khác nhau về cấu trúc thể loại giữa Việt Nam và Mỹ (phân tích dựa trên bài nghiên cứu cùng thể loại của Rongrong Fu năm 2021).