1. Nhu cầu thực tiễn
Từ vựng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc học ngoại ngữ cũng như
trong đời sống thường ngày. Để làm rõ tầm quan trọng của việc học từ vựng, Brinitzer (2013) đã chỉ ra rằng, đa số nguyên nhân của việc giao tiếp không
thành công bắt nguồn từ việc thiếu từ vựng mà không phải ngữ pháp. Qua đó,
chúng ta có thể thấy rõ rằng việc học từ vựng rất cần thiết khi học ngoại ngữ.
Vì vậy, việc chỉ học từ vựng ở trên lớp hay qua giáo viên là chưa đủ mà cần tự
giác học từ vựng khi một mình. Các chiến thuật học từ vựng sẽ giúp quá trình
tự học từ vựng trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn. Vì vậy, ngoài việc truyền tải
kiến thức, giáo viên cũng cần truyền tải đến các sinh viên những chiến thuật
học hiệu quả để tăng tính tự chủ của người học.
2. Tổng quan tài liệu công trình nghiên cứu liên quan
Các nghiên cứu liên quan đến việc truyền tải chiến thuật học từ vựng trực tiếp
được chia làm hai lĩnh vực chính: truyền tải các chiến thuật học trong tiết học
và truyền tải các chiến thuật học qua sách giáo trình.
Để làm rõ sự ảnh hưởng tích cực của việc truyền tải các chiến thuật học từ
vựng trực tiếp đến việc học từ vựng Horvát (2017) đã thực hiện một thí nghiệm
mà qua đó giáo viên sẽ truyền tải các chiến thuật học từ vựng trực tiếp đến
người học thông qua việc học từ vựng. Trong thí nghiệm này, nghiên cứu đã chỉ
ra rằng,khi được truyền tải các chiến thuật học một cách trực tiếp, người học
đã nhận thức rõ hơn về các chiến thuật học và chọn cho mình nhiều chiến thuật
để học từ vựng hơn. Tuy vậy, các giờ học thực tiễn phản ánh rằng giáo viên
không có đủ những điều kiện lý tưởng để truyền tải các chiến thuật học trực
tiếp. Năm 2011, Stavrianidou thực hiện nghiên cứu với đề tài ,,Ứng dụng các
chiến thuật học từ vựng trong giờ học tiếng Đức như một ngoại ngữ thứ hai tại
các trường Đại học công lập tại Hy Lạp”. Kết luận qua nghiên cứu rằng do
thiếu thời gian, điều kiện cơ sở vật chất và kỹ thuật nên giáo viên không thể
truyền tải các chiến thuật học trực tiếp trong giờ học tiếng Đức được. Schwab
(2016) bổ sung thêm rằng việc các chiến thuật học từ vựng không được truyền
tải một cách trực tiếp do giáo viên thiếu kiến thức về việc truyền tải các chiến
lược học.
Bên cạnh đó, có rất nhiều nghiên cứu về việc truyền tải các chiến thuật học từ
vựng trong các sách giáo trình dạy tiếng Đức như một ngoại ngữ. Topinková
(2021) đã nghiên cứu 8 giáo trình dạy tiếng Đức khác nhau như Mach mit!,
Beste Freunde 1, Beste Freunde 3, Deutsch mit Max neu + interaktiv, Deutsch
mit Max, PingPong neu 2, Wir neu 2, Heute Haben Wir Deutsch 4 và chỉ ra
rằng có rất nhiều chiến thuật được truyền tải qua các giáo trình như bối cảnh
hóa từ vựng, hệ thống hóa từ vựng, sử dụng hình ảnh khi học từ vựng, so sánh
với ngôn ngữ mẹ đẻ. Tuy vậy, nghiên cứu chưa chỉ ra rằng các chiến thuật học
tập này được truyền tải một cách trực tiếp hay gián tiếp. Chủ đề này cũng được
nghiên cứu rất nhiều tại Na Uy. Øye (2019) chỉ ra rằng trong hai giáo trình
Weitblick và Anflug 1 không có chiến thuật học từ vựng nào được truyền tải.
Disendorf (2023) nghiên cứu giáo trình Leute 9 và cho rằng các chiến thuật học từ vựng trực tiếp chỉ được truyền tải một cách gián tiếp qua các bài tập và
không được làm rõ với người học. Qua các bài tập trong sách, người học được
áp dụng các chiến thuật học một cách gián tiếp và có thể tự tìm chiến thuật học
phù hợp cho việc học của mình.
Tóm lại, những kết quả của nghiên cứu trên vẫn chưa chỉ ra được cách giáo
viên truyền tải các chiến thuật học trực tiếp trong giờ học tiếng Đức như thế
nào. Thêm vào đó, từ trước đến nay chưa có nghiên cứu nào chỉ ra cách các
chiến thuật học từ vựng trực tiếp được truyền tải trong giờ học tiếng Đức tại
Trường Đại học Ngoại ngữ – Đại học Quốc gia Hà Nội. Vì vậy, nghiên cứu này
sẽ chỉ ra các chiến thuật học từ vựng trực tiếp sẽ được truyền tải như thế nào
tại Trường Đại học Ngoại ngữ – Đại học Quốc gia Hà Nội.
3. Ý nghĩa khoa học
Những chiến thuật học tập sẽ giúp người học dần trở nên tự chủ với việc học
của mình. Vì vậy, việc truyền tải các chiến thuật này trong các giờ học vô cùng
quan trọng vì nhờ đó, người học có thể nhận thức rõ hơn về các chiến thuật học
và chọn cho mình chiến thuật học phù hợp để việc học trở nên dễ dàng hơn.
Thêm vào đó, việc học từ vựng cũng là một trở ngại lớn đối với đa số người học
ngoại ngữ nỏi chung và người học tiếng Đức nói riêng. Do đó, nếu nắm được
các chiến thuật học từ vựng, người học có thể dễ dàng hơn với việc học từ
vựng. Vậy nên, giáo viên cần truyền tải các chiến thuật học từ vựng này một
cách rõ ràng và trực tiếp đến các sinh viên. Nghiên cứu sẽ chỉ ra được rằng,
liệu các chiến thuật học từ vựng có được truyền tải như thế nào, liệu có tuân
thủ các bước như lý thuyết đề ra không. Từ đó, giáo viên có thể nhìn lại cách
truyền tải các chiến thuật học từ vựng trong tiết học thực hành tiếng Đức để
giúp người học cảm thấy việc học từ vựng trở nên dễ dàng hơn.
Trường Đại học Ngoại ngữ – ĐHQGHN
