1. Tổng quan
- Nhu cầu thực tiễn
Thành ngữ (idioms) là sản phẩm đặc biệt của ngôn ngữ, được sử dụng phổ biến trong giao tiếp hàng ngày. Thành ngữ được người bản địa sử dụng phổ biến đặc biệt trong giao tiếp hằng ngày. Thành ngữ trong Tiếng Anh và Tiếng Việt về bản chất đều dựa trên việc truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác thông qua truyền thống lời nói. Khi một người trẻ sử dụng các thành ngữ được truyền từ ông bà hoặc cha mẹ, điều này không chỉ là việc kế thừa ngôn ngữ mà còn là việc kế thừa văn hóa và truyền thống.
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế – quốc tế và cuộc diễn biến sôi động trên toàn cầu của nền công nghiệp 4.0, lời ăn tiếng nói, thành ngữ, tục ngữ, ý đẹp lời hay của tiếng Anh thỏa sức len lỏi vào đời sống dân gian Việt Nam, góp thêm sự phong phú, tinh tế và thăng hoa vẻ giàu đẹp của tiếng Việt. Điều này đặt ra thách thức trong việc truyền đạt ý nghĩa chính xác và tránh gây hiểu lầm hoặc tranh cãi không cần thiết, đòi hỏi người làm công việc liên quan đến phiên dịch cũng cần phải có sự nắm bắt nhất định không chỉ cần phải hiểu nghĩa bề mặt mà còn cần đi sâu vào ngữ nghĩa mà trong đó thành ngữ chính là một mắt xích quan trọng.
Chúng tôi nhận thấy được tầm quan trọng của việc sử dụng thành ngữ đặc biệt trong Tiếng Anh rằng khi phiên dịch giữa các ngôn ngữ, người sử dụng ngôn ngữ Tiếng Anh nói chung và sinh viên ULIS nói riêng gặp phải nhiều trở ngại trong việc hiểu cũng như vận dụng thành ngữ đặc biệt là một thành ngữ lạ và khó. Trong ngữ cảnh giáo dục, việc giảng dạy và học về thành ngữ đòi hỏi một sự hiểu biết sâu rộng về ngôn ngữ và văn hóa. Giáo viên thường phải giải thích ý nghĩa, nguồn gốc và cách sử dụng của các thành ngữ để giúp học sinh hiểu rõ và sử dụng chúng một cách chính xác. Việc học về các thành ngữ sẽ giúp sinh viên hiểu rõ được bản chất của thành ngữ đó, học được cách tư duy ngôn ngữ Tiếng Anh và qua đó tạo được thêm sự hứng thú, đặc biệt là giúp người học thành thạo và nâng cao trong việc sử dụng Tiếng Anh. Là những sinh viên đang học tập trong lĩnh vực ngôn ngữ trong quá trình nghiên cứu và tìm hiểu các tài liệu khoa học cũng như nhìn nhận trong môi trường thực tiễn, Đó cũng là lý do thúc đẩy nhóm chúng tôi tới quyết định nghiên cứu, đi sâu vào đề tài Khó khăn khi dịch thành ngữ Anh – Việt của sinh viên trường Đại học Ngoại Ngữ, Đại học Quốc Gia Hà Nội.
2. Tổng quan tài liệu công trình nghiên cứu liên quan
Theo Từ điển tiếng Anh Oxford, thành ngữ là “một nhóm từ được xác định về mặt ngữ nghĩa qua việc sử dụng trong thực tế vì ý nghĩa của thành ngữ không thể được suy diễn từ ý nghĩa của từng từ riêng lẻ”.
Thành ngữ lần đầu tiên được sử dụng trong ngôn ngữ truyền miệng trước khi được đưa vào văn viết. Điều này là do thành ngữ thường được sinh ra dựa trên cách chơi chữ hoặc các thủ thuật ngôn ngữ thuộc về văn nói mà văn viết khó có thể diễn đạt được đầy đủ và chuẩn xác.
Thành ngữ được sử dụng để tăng thêm sự đa dạng và phong phú cho văn nói hoặc văn viết. Chúng cũng có thể được sử dụng để nhấn mạnh hoặc tạo ấn tượng cho một quan điểm, một câu nói. Thành ngữ thường bắt nguồn từ văn hóa đại chúng hoặc dựa trên các sự kiện lịch sử. Chúng cũng có thể dựa trên những trải nghiệm thông thường của con người, như sự ra đời, cái chết hoặc tình yêu. Qua đó, thành ngữ có thể cho chúng ta biết rất nhiều điều về lịch sử và văn hóa của một ngôn ngữ. Bằng cách hiểu nguồn gốc của những cụm từ phổ biến này, chúng ta có thể đào sâu sự phong phú của ngôn ngữ và hiểu được những câu chuyện đằng sau mỗi câu thành ngữ.